Mùa thu Hà Nội là mùa của những cơn gió se lạnh, của nắng nhẹ dịu dàng, của hương hoa sữa thoang thoảng mỗi con phố và còn là mùa để chúng ta tha hồ thưởng thức vô vàn món ăn vặt hấp dẫn. Nếu đã một lần tới thủ đô vào mùa thu, chắc chắn không ai có thể bỏ qua những món ngon mùa thu Hà Nội sau nhé!

1. Cốm

Cốm được coi là thức quà đặc trưng nhất của thủ đô mỗi mùa thu về. Điều đó có lẽ là vì vào thời điểm này là lúc nguyên liệu chủ yếu để làm cốm – những bông lúa non – vào đúng độ lý tưởng nhất về chất lượng. Trước kia, người ta phải háo hức chờ cả năm trời chỉ để đợi 2-3 tháng mùa thu để được ăn cốm; ngày nay dù chúng ta đã phát triển và có cốm quanh năm nhưng văn hóa “mùa thu mới là mùa cốm” đã in sâu vào tâm trí bao thế hệ.

Nếu có cơ hội tới Hà Nội và những ngày đầu tháng 8 âm lịch và loanh quanh khắp nẻo phố vào buổi sớm mai, bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy hình ảnh các bà, các cô với đôi quang gánh, đôi mẹt rao bán những mẻ cốm tươi xanh xanh bắt mắt. Cốm tươi có mùi thơm dịu nhẹ, mềm dẻo, ăn bùi bùi ngậy miệng; khi có người mua thì các bà, các cô sẽ gói cốm trong hai lớp lá ráy và lá sen để giữ cho cốm luôn được tươi và thoang thoảng hương thơm. 

Người ta hay nói, cốm là thức quà để “ăn chơi”, nghĩa là thưởng thức cốm đúng cách phải ăn nhâm nhi từ từ, cảm nhận hương thơm, vị ngọt và độ dẻo của cốm tan trong miệng; chứ không phải ăn kiểu vồn vã bốc cả nắm cho vào miệng. Cốm làng Vòng, rồi sau này có cốm Mễ Trì đã trở thành thức quà không thể thiếu của người dân thủ đô vào những sáng mùa thu và cũng là món đặc sản khiến những người con xa quê, những khách du lịch ghé qua phải thổn thức mỗi khi nhớ lại.

Ngoài cốm tươi, mùa thu Hà Nội còn là thời điểm thích hợp để chúng ta thưởng thức những món ngon khác từ cốm như bánh cốm, xôi cốm, cốm xào,… Một sáng thu se se lạnh mà có gói xôi cốm hạt sen nóng hổi, thơm thật thơm thì đúng là trải nghiệm tuyệt vời không gì sánh bằng!

Xem thêm: Những thương hiệu ẩm thực và đồ uống Việt “ăn nên làm ra” khi đi sang thị trường nước ngoài

2. Sấu chín

Chẳng quá chua như sấu non, cũng không có vị chát nơi đầu lưỡi như sấu xanh, sấu chín là một trong những đặc sản mùa thu Hà Nội thu hút sự chú ý của bao người. Thậm chí, loại quả này còn được xem là một trong những hình ảnh biểu tượng của mùa thu thủ đô, bởi vì hiếm ở nơi nào có được loại sấu ngon và hấp dẫn như vùng đất này cả.

Mùa sấu chín Hà Nội chỉ kéo dài vỏn vẹn vài tuần, ắt hẳn đó là lý do vì sao khiến thức quà này lại càng được nhiều người mong muốn được một lần thưởng thức hơn cả. Khi bắt đầu bước vào mùa sấu chín, người trồng phải nhanh tay thu hoạch bởi nếu sấu già quá sẽ không còn ngon nữa. Sấu chín có hương thơm rất đặc trưng, vị chua ngọt hòa quyện, không chỉ là một thức quà vặt được ưa chuộng mà còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.

Mua sấu chín về rửa sạch cạo đi lớp vỏ bên ngoài, cắt khoanh xung quanh quả để lộ ra hạt sấu rồi mang đi ngâm đường như sấu xanh. Ngoài ra sấu chín còn có thể trộn cùng một chút đường, ớt bột rồi muối để trở thành món ăn vặt buổi chiều được nhiều bạn trẻ, dân công sở yêu thích nhất.

3. Chả rươi

Rươi là loại động vật chuyên sống ở vùng nước lợ (nơi tiếp giáp giữa sông và biển), có hình dáng tương tự như những con sâu hay giun đất cỡ nhỏ. Tuy không phải là thực phẩm có thể đánh bắt ở Hà Nội, nhưng chả rươi vẫn được coi là một thức quà không thể thiếu khi thủ đô vào thu. Tầm tháng 8, tháng 9 và tháng 10 hằng năm được coi là thời điểm thích hợp để thu hoạch rươi đúng vụ, cũng là thời điểm duy nhất trong năm người ta có thể thưởng thức những chiếc chả rươi thơm ngon, béo ngậy.

Trái với ngoại hình có phần hơi đáng sợ, gây sợ hãi cho nhiều người sợ sâu hay sợ giun, rươi là là một thực phẩm bổ dưỡng, chứa nhiều chất đạm và chế biến được nhiều món ngon mà đặc trưng nhất vẫn là chả rươi. Tùy vào cách chế biến đặc trưng của mỗi quán, rươi sẽ được làm sạch để khử bớt mùi tanh, sau đó đánh lên cùng một ít thịt băm nhuyễn, cho thêm lá gừng, khế chua và vỏ quýt.

Miếng chả rươi rán bên ngoài giòn nhưng bên trọng vẫn tươi ngon, ăn rất ngậy, cảm giác không hề bị khô chút nào và hòa quyện nhiều tầng lớp hương vị khác nhau. Ăn chả rươi nóng cùng cơm trắng thì chắc chắn là rất “hao cơm” rồi đấy! Tuy nhiên, vì chỉ xuất hiện vào một khoảng thời gian nhất định trong năm và việc thu hoạch, chế biến cũng rất cầu kỳ nên giá thành của rươi tương đối cao, khi đã làm thành chả rươi thì còn cao hơn nữa. Trung bình một chiếc chả rươi cỡ nhỏ tầm bằng lòng bàn tay cũng có giá tới 50.000 đồng.

4. Bún ốc 

Bún ốc hay bún riêu cua ốc cũng được coi là một món đặc sản của Hà Nội. Tuy bún ốc có quanh năm, nhưng theo nhiều người nhận xét, bún ốc ngon nhất phải nói tới bún ốc mùa thu khi mà chúng ta được thưởng thức miếng bún nóng hổi với miếng ốc giòn sừn sựt trong tiết trời se lạnh. 

Ốc dùng để nấu bún phải lựa chọn loại ốc đồng, chúng phát triển tự nhiên trên những cánh đồng màu mỡ nên thịt thường giòn, dai, thơm và không bị tanh. Nước dùng của món bún ốc được nấu bằng cách ninh xương ống heo trong nhiều giờ để có được vị ngọt và  béo ngậy, thêm vào đó chút chua nhẹ của cà chua và giấm bỗng, thêm cả vị cay nồng của tỏi, sả, ớt để kích thích vị giác khi thưởng thức của khách lên mức cao nhất.

Khi ăn bún ốc, khách có thể cho thêm hành lá, rau muống, bắp chuối bào, ớt chưng và một ít rau thơm để giúp món ăn dậy mùi hơn.

Ngoài bún ốc, thời tiết mùa thu hơi lành lạnh còn là thời điểm thích hợp cho những bữa ốc luộc, ốc hấp nóng hổi. Ốc được hấp hoặc luộc cùng một chút sả cho thơm và bớt mùi tanh, sau đó sẽ được thưởng thức lúc còn nóng hổi với nước chấm. Không ngoa khi người ta mệnh danh nước chấm ốc là “linh hồn” của món này, bởi sự kết hợp kết hợp hài hòa giữa các vị: ngọt của đường, mặn của mắm, chua của chanh, cay của ớt, cùng với hương thơm đặc trưng của gừng và xả sẽ giúp nước chấm càng tôn thêm độ mềm và giòn của thịt ốc.

5. Bánh tôm hồ Tây

Khi thời tiết bắt đầu trở lạnh, gió thu thổi se se, người ta sẽ bỗng nhiên thấy thèm những món chiên ngập dầu hơi mỡ, có lớp vỏ giòn tan và béo ngậy. Trong số đó, bánh tôm hồ Tây là một lựa chọn vô cùng hấp dẫn cho những buổi chiều cùng bạn bè “lượn” vài vòng hồ Tây, ngắm cảnh yên ả của thành phố đang dần chuyển sang sắc thu. 

Bánh tôm hồ Tây được làm không quá cầu kỳ, chỉ gồm bột mỳ bọc lấy con tôm sau đó thả vào chảo mỡ già chiên thật giòn, nhưng lại có sức lôi cuốn kỳ lạ với những chiếc bụng đang “ọt ọt” vì đói. Nếu ghé qua những quán bánh tôm hồ Tây, chắc chắc ai ai cũng sẽ tự nhiên muốn ăn thử những mẹt bánh to tròn, vàng ruộm và thơm lừng đang xếp chồng lên nhau.

Cắn miếng bánh là thấy được độ giòn của lớp vỏ ngoài được chiên vừa tới, nhưng bên trong tôm không hề khô mà thịt vẫn chắc và tươi ngọt. Bánh tôm thường được ăn kèm với nước chấm chua ngọt và một ít rau sống để hương vị cân bằng hơn.

Điểm thú vị của món ngon mùa thu Hà Nội này nằm ở chỗ tôm được dùng để chế biến bánh chính là loại tôm tươi được đánh bắt ngay trong lòng hồ Tây. Dường như cũng vì thế mà món bánh tôm hồ Tây mới có được hương vị thơm ngon, thịt tôm chắc không bị bở như một số nơi khác.  

6. Bánh đúc, bánh trôi tàu nóng

Những món ăn vặt nóng hổi, được làm từ bột gạo hoặc bột nếp là thức quà vặt đặc trưng của miền Bắc nói chung khi tiết trời không còn nắng gắt mà bắt đầu lành lạnh hơn. Nếu vào mùa hè nóng nực, người ta dường như “bỏ quên” món bánh đúc nóng, bánh trôi tàu nóng bởi cần những món ăn giải nhiệt thì khi thu sang đây lại là hai món ăn được “săn lùng” rất nhiều.

Bánh đúc thường được nấu từ bột gạo, làm thành tấm to, khi ăn thì mới cắt nhỏ. Thông thường, bánh đúc có hai loại chính: bánh đúc chay (còn gọi là bánh đúc ngọt) và bánh đúc mặn. Bánh đúc mặn thường được kết hợp với thịt xay, mộc nhĩ, nấm hương, hành phi, rau mùi và nước mắm nóng hổi chan lên phía trên, tạo ra một hương vị đậm đà và hấp dẫn, khó có thể cưỡng lại.

Bánh trôi tàu (hay còn gọi là sủi dìn, chè thang viên) là một món ăn vặt được làm từ bột gạo nếp, nặn khéo léo thành những viên tròn xoe, bên trong có nhân đỗ xanh hoặc nhân mè đen. Những viên bánh trôi sau khi nặn xong sẽ được thả vào nồi nước đường có vài lát gừng để luộc chín, nước đường cần có màu nâu ngà ngà như màu mật ong và có độ sánh nhất định. Người ta thích thưởng thức bánh trôi tàu khi còn nóng, rắc thêm một chút lạc rang hoặc dừa nạo sợi nhỏ lên trên để thêm độ bùi của món ăn.

Xem thêm: Vì sao một số nhà hàng không cho phép khách mang đồ ăn thừa về nhà?

7. Món ngon mùa thu Hà Nội – những điều quý giá không thể bỏ lỡ

Mùa thu Hà Nội là thời điểm lý tưởng để chúng ta có thể hò hẹn nhau ra ngoài đường dạo chơi, lượn quanh thành phố ngắm cảnh và dừng nghỉ chân ở một quán ăn vặt nào đó trên đường. Đừng bỏ qua những thức quà đặc trưng nhất chỉ có trong mùa thu Hà Nội, hãy tranh thủ thưởng thức ngay bạn nhé!