Giải Quyết Hiệu Quả Bài Toán Nhân Sự Mùa Tết

Bài toán nhân sự mùa Tết luôn là vấn đề đau đầu của mỗi người làm chủ trong các dịp năm mới. Đây là thời điểm người người nhà nhà tranh thủ về quê để chuẩn bị, sắm sửa ngày Tết cho gia đình, cũng vì thế mà không ít nhà hàng, quán cà phê tình trạng nhân viên ồ ạt xin nghỉ Tết. Khối lượng công việc tăng, số lượng nhân sự giảm đã khiến nhiều chủ quán gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh mùa Tết. Do vậy, để có thể đảm bảo quán vận hành hiệu quả, an tâm “hốt bạc” thì trước hết cần phải giải quyết được bài toán nhân sự mùa Tết đầy hóc búa này. 

1. Tình trạng thiếu hụt nhân sự mùa Tết trong ngành F&B

Vốn là một ngành có tốc độ đào thải chóng mặt, biến động nhân sự liên tục, nhất là vào những dịp đặc biệt như Tết Nguyên Đán, thì ngành F&B càng rơi vào “khủng hoảng” nghiêm trọng hơn. Đây là thời điểm được mong đợi nhất trong năm, mọi người đều nôn nóng được về quê sớm để vui vầy bên gia đình, cũng như chuẩn bị sắm sửa, trang hoàng nhà cửa cho một năm mới đến. Do vậy, càng gần đến Tết sẽ càng có nhiều nhân viên xin nghỉ hơn bao giờ hết, thậm chí một số người “bó cẩn” còn xin nghỉ Tết từ trước cả tháng để “chắc suất” cho mình. 

Theo thống kê cho thấy, số lượng khách tới nhà hàng, quán cà phê vào dịp Tết Nguyên Đán từ ngày 25 đến mùng 10 âm lịch sẽ tăng mạnh lên đến 20-30% so với thường ngày. Điều này đồng nghĩa khối lượng công việc cũng tăng dội theo, đè nặng lên dây chuyền vận hành dẫn đến bị quá tải và chịu nhiều áp lực nếu đội ngũ nhân sự không đủ số lượng đáp ứng. Giữ chân nhân sự đã khó, tuyển dụng nhân sự mùa Tết càng khó gấp bội vì lúc này đã không còn ai quan tâm đến công việc nữa, mọi người tập trung cho cuộc sống cá nhân của mình hơn.

Hầu hết mọi hàng quán đều gặp vấn đề nan giải về bài toán nhân sự mùa Tết và lặp lại đều đặn hằng năm. Nếu chỉ dựa vào việc nâng cao mức lương thưởng vẫn chưa đủ “hấp dẫn” để giữ chân nhân viên ở lại làm việc cho mình vào ngày Tết, bởi thực tế có những người sẵn sàng từ bỏ mức lương nhân đôi, nhân ba để được trọn vẹn ở bên gia đình trong những ngày này. Lời giải cho bài toán nhân sự mùa Tết là sự tính toán cẩn thận, cân bằng tốt giữa các yếu tố về lương thưởng, phân bổ nhân sự, và cả khối lượng công việc để tạo điều kiện tốt nhất cho đội ngũ nhân viên làm việc xuyên Tết. 

2. Phương án giải quyết cho bài toán nhân sự mùa Tết

2.1. Cân nhắc mức lương thưởng xứng đáng cho nhân sự mùa Tết

Đây là phương án đầu tiên chủ quán cần cân nhắc để có thể tạo động lực và giữ chân đội ngũ nhân sự ở lại giúp mình hoạt động ngày Tết. Mọi người thường nghĩ rằng không có người này thì tuyển người khác, thế nhưng thực tế cho thấy, giữ chân nhân sự mới là cách đảm bảo hiệu quả kinh doanh tốt nhất chứ không phải tuyển dụng mới. Bởi đội ngũ nhân sự sẵn có đã quen với công việc, tiết kiệm được thời gian và công sức đào tạo lại từ đầu. Nhất là trong dịp Tết thì càng tối ưu được đội ngũ nhân sự thì càng có lợi cho quán. 

Lương thưởng là yếu tố hàng đầu có thể tác động đến quyết định xin nghỉ Tết hay ở lại làm cả nhân viên. Lương thưởng xứng đáng không chỉ tạo động lực cho đội ngũ nhân viên, thúc đẩy tinh thần làm việc của mọi người, mà còn xây dựng văn hóa nội bộ lành mạnh, công bằng, gắn kết thêm mối quan hệ giữa người chủ và đội ngũ của mình. Nếu chưa biết cách tính toán lương thưởng mùa Tết như thế nào cho hợp lý, thì nhà hàng, quán cà phê có thể dựa trên quy định pháp luật để thực hiện theo. 

Về cơ bản,  căn cứ theo điều 98, Bộ luật lao động 2019 quy định về mức lương làm thêm giờ cụ thể: Nhân viên làm thêm giờ được trả lương tính theo tiền lương cơ bản hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, Tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày. Như vậy, tổng số tiền lương cho một ngày làm việc mà nhân viên nhà hàng làm trong kỳ nghỉ sẽ cao hơn 4 lần so với ngày thường. 

Theo đó, lương làm thêm giờ có thể được tính theo công thức: 

Tiền lương làm thêm giờ = Tiền lương giờ thực trả của công việc đang làm vào ngày làm việc bình thường x Mức ít nhất 300% so với tiền lương giờ thực trả của công việc đang làm x Số giờ làm thêm

Ngoài ra, nếu làm ca đêm trong dịp tết, nhân viên sẽ được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo lương cơ bản hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường. Nhân viên làm thêm giờ vào ban đêm thì còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo lương cơ bản hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, Tết.

2.2. Tuyển dụng thêm nhân sự mùa Tết

Trong trường hợp dù đã nâng mức lương thưởng mùa Tết nhưng vẫn không đủ số lượng nhân lực cần thiết thì chủ quán nên cân nhắc đến vấn đề tuyển dụng thêm nhân viên thời vụ. Nhân viên thời vụ là những người làm việc trong thời gian ngắn, thường được tuyển dụng nhằm giải quyết các vấn đề có tính cấp bách. Để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, nhân viên thời vụ nên được tuyển trước Tết khoảng 1 tháng, vừa đủ thời gian để mọi người được đào tạo và quen dần với công việc.

Dù vậy, không phải vị trí nào cũng đều có thể tuyển dụng nhân viên thời vụ. Chẳng hạn như vị trí bếp trưởng không nên tuyển nhân viên thời vụ vì đây là vai trò quan trọng trong nhà hàng, đòi hỏi phải có tay nghề vững chắc, đồng thời cũng là cá nhân nắm giữ nhiều công thức kinh doanh bí mật không thể tiết lộ cho người ngoài biết. Ngoài ra, thu ngân cũng là một vị trí không nên tuyển thời vụ, tránh “giao trứng cho ác”, đem sổ sách tài chính, tiền bạc đưa cho người không thân quen nắm giữ, dễ dẫn đến gian lận, thất thoát. Còn lại các vị trí khác như nhân viên phục vụ, pha chế, hoặc bảo vệ có thể tuyển thời vụ để giảm tải áp lực công việc lên đội ngũ của mình. 

Hơn hết, chính nhóm nhân viên thời vụ này cũng có thể sẽ trở thành đội ngũ đồng hành cùng sau này. Sau Tết là khoảng thời gian rất nhiều nhân viên cũ có khả năng “nhảy việc”, khiến tình trạng thiếu hụt nhân sự lại tiếp tục kéo dài đến cả khi đã qua lễ. Nếu biết cách chiêu mộ và tận dụng nhóm nhân viên thời vụ làm tốt và đưa lên làm nhân viên chính thức, nhà hàng, quán cà phê sẽ có cơ hội tiết kiệm được 2-3 tháng thử việc thay vì phải tuyển dụng, đào tạo rồi lại làm quen công việc từ đầu. 

2.3. Áp dụng giải pháp công nghệ hỗ trợ

Thời điểm Tết là lúc đội ngũ nhân viên phải đảm nhận khối lượng công việc nặng hơn rất nhiều so với ngày thường, một nhân viên có thể sẽ phải phục vụ cho nhiều bàn khách khác nhau. Điều này có thể khiến nhân viên bị quá tải, dễ xảy ra sai sót và nhầm lẫn giữa các bạn khách với nhau. Những vấn đề như phục vụ thiếu món, phục vụ món nhầm bàn, phục vụ chậm trễ, hay tính sai hóa đơn cho khách,… tất cả đều đã không còn xa lạ tại các nhà hàng, quán cà phê trong tình trạng đông khách.  

Chính vì thế, đây là lúc cần phải tận dụng sự hỗ trợ của công nghệ hơn bao giờ hết. Với sự phát triển của công nghệ cho phép các nhà hàng, quán cà phê có thể tự động hóa vô số quy trình vận hành. Tuy rằng, ngành công nghiệp nhà hàng vẫn phụ thuộc rất nhiều vào các trải nghiệm có yếu tố con người và sẽ luôn như vậy, thế nhưng với sự hỗ trợ từ công nghệ sẽ giúp nhà hàng, quán cà phê hoạt động hiệu quả hơn, ngay cả khi đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự mùa Tết. 

Một số công nghệ nổi bật sẽ hỗ trợ vận hành kinh doanh tốt trong mùa Tết như menu điện thử, order thông qua hệ thống tablet, hoặc thiết bị thanh toán cầm tay,… Những giải pháp công nghệ này sẽ giúp quá trình gọi món, cùng các giao dịch thanh toán được đẩy nhanh hơn, và có thể thực hiện ngay tại bàn ăn. Khách hàng sẽ không cần di chuyển đến quầy order, hay nhân viên phải đến tận bàn để ghi chép tay thủ công, làm mất thời gian như trước đây. Ngoài ra, màn hình kỹ thuật số hiển thị trong nhà bếp cũng có thể hợp lý hóa quy trình nhận đơn và chế biến món ăn, cả đầu bếp và nhân viên phục vụ đều có thể thuận tiện theo dõi tiến độ chuẩn bị món ăn theo đơn hàng.

Cuối cùng, giải pháp công nghệ cũng có thể giúp quản lý tài chính một cách thuận tiện và chính xác. Đầu tư vào một phần mềm kế toán tích hợp cùng hệ thống POS sẽ giúp nhà hàng, quán cà phê theo dõi dòng tiền và quản lý tình hình tài chính hiệu quả trong những ngày kinh doanh đầu năm bận rộn. 

Trên đây là một số gợi ý về các phương án giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân sự mùa Tết. Hy vọng với bài viết này sẽ giúp các chủ kinh doanh có sự tính toán và phân bổ nhân sự hợp lý trong dịp Tết cao điểm năm nay. Chúc các nhà hàng, quán cà phê có một mùa Lễ kinh doanh khởi sắc.