“Tip” thêm tiền cho nhân viên phục vụ sau khi kết thúc bữa ăn là một nét phổ biến trong văn hóa ăn uống của phương Tây và trong vài thập niên gần đây bắt đầu lan sang châu Á. Tuy nhiên, tiền tip vẫn đang là một vấn đề gây tranh cãi liệu có nên loại bỏ hẳn không với nhiều nhà hàng, vì những lợi ích và bất cập song song mà nó tạo ra.

Hành động tip (hay “bo”) thêm tiền cho nhân viên phục vụ sau khi kết thúc bữa ăn ngoài việc để cảm ơn sự phục vụ hết mình của nhân viên đó còn là một cách đánh giá sự hài lòng của khách hàng về chất lượng dịch vụ của nhà hàng. Ngày nay, tiền tip rất phổ biến và gần như trở thành một điều bình thường diễn ra trong các nhà hàng, đặc biệt là hệ thống các nhà hàng cao cấp.

Nhưng không phải lúc nào việc đưa tiền tip cũng là tốt và những hệ quả của nó đang khiến nhiều nhà hàng phân vân: có nên cấm hẳn tiền tip hay không? Vậy hãy cùng iPOS.vn lắng nghe những lý do vì sao nên cấm và không nên cấm tiền tip nhé!

1. Vì sao không nên tiếp tục duy trì văn hóa tiền tip?

1.1. Tiền tip tạo ra mâu thuẫn giữa đội ngũ nhân viên của nhà hàng

Thông thường, khách hàng sau khi dùng bữa xong sẽ gửi lại một số tiền nhất định cho nhân viên phục vụ như một lời cảm ơn về bữa ăn và chất lượng dịch vụ tốt của nhà hàng. Số tiền này nếu được đưa thẳng cho nhân viên phục vụ sẽ mặc định là khách “tặng” cho họ và họ được quyền giữ hết tất cả.

Tuy nhiên, để tạo nên một bữa ăn hoàn hảo không chỉ có các nhân viên phục vụ mà còn có cả công sức của đội ngũ đầu bếp. Họ là những người vất vả và phải chịu áp lực cực kì lớn để chế biến ra những món ăn ngon, nhưng vì làm việc trong bếp nên sẽ không được khách đưa tiền tip. 

Vì vậy, nhiều đầu bếp cảm thấy việc khách chỉ tip cho nhân viên phục vụ là bất công, vì các đầu bếp mới là người trực tiếp tạo nên bữa ăn ngon miệng cho khách. Trong khi đó, đội ngũ phục vụ cũng cho rằng họ nhận được khoản tip này là xứng đáng vì đã nỗ lực hết mình để tạo cho khách cảm giác thoải mái, vui vẻ khi dùng bữa.

Khi mâu thuẫn giữa hai phía này tăng cao, rất có thể nhà hàng sẽ gặp rắc rối bởi đây đều là hai bộ phận quan trọng trong quy trình vận hành của nhà hàng. Nếu họ không hiểu ý và kết hợp không tốt với nhau, chất lượng sản phẩm và dịch vụ của nhà hàng sẽ bị giảm sút đáng kể, dẫn tới hậu quả gây ảnh hưởng xấu cho trải nghiệm ẩm thực của khách hàng.

1.2. Tiền tip khiến các nhân viên phục vụ không hết mình với khách

Văn hóa tiền tip mới du nhập vào phương Đông chưa được bao lâu nên có một bộ phận khách hàng không có thói quen “bo” thêm tiền cho nhân viên sau bữa ăn, vì họ nghĩ việc nhân viên phục vụ tốt cho khách là bắt buộc. Đặc biệt, trong những nhà hàng mà tiền tip không bắt buộc, nhân viên sẽ có thói quen đánh giá liệu khách này có tip thêm tiền cho mình không qua bề ngoài, cách gọi món,… của họ. 

Điều này sẽ ảnh hưởng đến thái độ phục vụ của nhân viên khi tận tình hơn với những khách “tiềm năng” để nhận tiền tip và thờ ơ hơn với những khách “không tiềm năng”. Khi nhân viên phục vụ không chu đáo, khách có thể sẽ không có được trải nghiệm ẩm thực hoàn hảo và tình trạng này khiến hình ảnh nhà hàng trong mắt khách trở nên tiêu cực hơn. Vì thế, nhiều ý kiến cho rằng nên cấm hẳn tiền tip trong nhà hàng để không xảy ra cảnh “phân biệt đối xử” giữa các khách tip và không tip như thế.

Xem thêm: Tiền tip là gì? Phân chia tiền tip cho nhân viên trong nhà hàng/quán ăn

1.3. Tiền tip khiến nhà hàng chèn ép nhân viên phục vụ

Nhiều nhà hàng để tiết kiệm chi phí thường lấy lý do nhân viên phục vụ sẽ có thêm thu nhập từ tiền tip nên cố tình hạ mức lương cơ bản của đội ngũ nhân viên xuống thấp nhất có thể. Tuy nhiên, họ lại không đặt ra quy định tiền tip là bắt buộc nên sau bữa ăn, khách có thể tip tùy tâm hoặc thậm chí không tip, dẫn tới việc nhân viên cũng chưa chắc chắn sẽ nhận được tiền tip. 

Với một mức lương cơ bản thấp và mức độ tiền tip không thường xuyên, không ổn định, nhiều nhân viên phục vụ không thể đủ chi trả cho chi phí sinh hoạt. Sau một thời gian cố gắng chịu đựng, họ sẽ nghỉ việc và nhà hàng lại phải tuyển thêm nhân viên mới để bù vào chỗ trống đó. Việc nhân sự vào – ra liên tục, phải training nhân viên mới,… thậm chí còn gây tốn kém về thời gian và tiền bạc cho nhà hàng hơn nhiều lợi nhuận nhỏ mà họ tính được nhờ việc “bòn rút” lương cơ bản của nhân viên.

2. Vì sao tiền tip không nên bị cấm?

2.1. Tiền tip khuyến khích nhân viên làm việc tốt hơn

Dù rằng việc tip tiền có thể khiến nhân viên phục vụ “phân biệt đối xử” với các khách hàng, nhưng không thể phủ nhận rằng tiền tip chính là động lực để các nhân viên phục vụ cố gắng, nỗ lực hơn. Một số khách hàng rộng rãi thường rất hào phóng trong việc tip tiền nếu nhân viên tạo cho họ cảm giác thoải mái và vui vẻ khi dùng bữa, đồng thời thái độ tốt của nhân viên còn giúp xây dựng hình ảnh đẹp cho nhà hàng. 

Tiền tip không chỉ là thang đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng mà còn như một lời khen thưởng cho sự chăm chỉ, nỗ lực của nhân viên phục vụ.

Tuy nhiên, để tiền tip phát huy đúng hiệu quả trong việc khuyến khích nhân viên, nhà hàng cần đưa ra quy định cụ thể về việc tip tiền: có hoặc không, mức tip tối thiểu và tối đa là bao nhiêu,… Đồng thời, nhà hàng cũng nên giám sát chặt chẽ đội ngũ nhân viên để đảm bảo không xảy ra tình trạng nhân viên thái độ xấu với khách; cũng như xây dựng các kênh nhận feedback để nhận phản hồi của khách hàng khi nhân viên không chu đáo với họ.

2.2. Tiền tip cải thiện thu nhập cho nhân viên

Tuy rằng là một ngành có mức độ cạnh tranh cao, nhưng với sự ra – vào liên tục của đội ngũ nhân sự và tính chất công việc, nhân viên phục vụ trong nhà hàng có mức lương cơ bản không thực sự cao, không đủ chi trả cho các chi phí sinh hoạt. Trong khi đó, công việc của họ lại tương đối áp lực và khó khăn, vì làm việc trong ngành dịch vụ nên không chỉ cần có kỹ năng phục vụ tốt mà còn phải có kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lắng nghe, luôn duy trì trạng thái tích cực và thân thiện khi tiếp xúc với khách để giữ hình ảnh cho nhà hàng.

Tiền tip sẽ là một khoản gia tăng thu nhập đáng kể cho các nhân viên phục vụ. Ở nhiều nơi, tiền tip thậm chí còn trở thành thu nhập chính của nhân viên, vượt xa mức lương cơ bản mà nhà hàng trả cho họ. Nguồn thu nhập cao hơn, nhân viên phục vụ cũng sẽ giảm bớt được áp lực từ cuộc sống và giúp tâm trạng họ tốt hơn, từ đó khiến cho trạng thái làm việc cũng trở nên nhẹ nhàng và tích cực hơn.

Xem thêm: Văn hóa tiền tip tại nhà hàng – sự khác biệt giữa Việt Nam và trên thế giới

3. Kết luận

Tiền tip là một phần thiết yếu của ngành nhà hàng trong thời đại mới. Nó như một “con dao hai lưỡi”, vừa có mặt tốt vừa có mặt xấu, có thể giúp xây dựng hình ảnh nhà hàng tốt hơn nhưng cũng có thể phá hủy hình ảnh nhà hàng. Vì thế, các nhà hàng nên đặt ra những quy định chặt chẽ về vấn đề tiền tip để giúp xây dựng tinh thần làm việc nhóm, đoàn kết trong đội ngũ nhân viên của mình.

Bạn có thể tham khảo thêm các phần mềm quản lý cực kỳ hữu dụng sau đây nhé:

Tại sao nên sử dụng menu điện tử trong nhà hàng, quán cafe?

Top 5 phần mềm quản lý nhà hàng được ưa chuộng nhất hiện nay